وظایف مهندسی بهره برداری
مهندسی بهره برداری با در نظر گرفتن دیدگاه فنی که دارد و نوع کاری که با آن مرتبط است لااقل می بایست مختصری از وظایف بعضی بخش های مربوطه دیگر یک کمپانی نفتی را بداند ، و در این صورت است که با نظر صائب تری مسائل مربوط به قسمت خود را حل نموده و بازدهی کارش چندین برابر خواهد بود .
به طور مثال یک مهندس بهره برداری خوب باید اطلاعاتی راجع به مخزن نفتی و بعضی محاسبات مربوط به آنها را بداند و یا اینکه قابلیت طراحی لوله ها وظروف مختلف را تا آن حدی که در تصمیم گیری هایش لازم دارد ، داشته باشد . و به طور قطع از نحوه عملیات بهره برداری و طرز کار وسایل مورد احتیاج بدین منظور اعم از ابزار دقیق ، پمپها ، توربینها ، شیرهای مختلف و غیره ، بایستی سررشته کافی داشته باشد . در رابطه با وظایف مهندسی بهره برداری مسئله بسیار مهمی که بد نیست بدان اشاره شود اینست که اقدام به هر کار بایستی پس از جمع آوری تمامی اطلاعات لازم و تجزیه و تحلیل آنها در حداقل وقت و کمترین خرج با حداکثر بازدهی صورت پذیرد . فاکتور قابل اهمیت در عمل کرد یک مهندس بهره برداری در نظر گرفتن ایمنی کار است که مسلماً و مستقیماً به نوع کار بستگی دارد . بدیهی است قسمتی از وظایف مهندسی بهره برداری جنبه نظارت بر عملکرد بعضی از گروههای دیگر دارد .
وظایف مهندسی بهره برداری را شاید بتوان از نظر نوع کار به چند بخش تقسیم نمود که طبیعتاً اکثر آنها در رابطه با یکدیگر هدف نهائی را برآورده می نمایند . تقسیم بندی کارهای مهندسی بهره برداری به شرح زیر است :
عملیات مربوط به چاه که شامل وظایف ذیل می شود . |
لایه آزمائی چاه با ساق مته |
به جریان انداختن چاه . این عمل به طریق مختلف صورت می گیرد . |
تمیزکردن چاه ، که این بدانمعنی است که مواد زائد تولیدی همراه گاز و نفت خروجی از چاه به حداقل ممکن و لازم رسانده شود |
مشبک کردن لایه تولیدی چاه (Perforation) که خود برنامه ریزی خاصی دارد . |
اندازه گیری فشار داخلی و سرچاه چه زمانی که چاه در جریان است و چه وقتی که بسته می باشد. |
جمع آوری نمودارهای مختلف از وضع داخلی چاه به منظور بررسی موقعیت لایه تولیدی آن . در این حالت نمودارهای متفاوت با ابزار مختلف تهیه می گردند . |
مسدودکردنلایهتولیدیبهطورموقتویادائمبهمنظورانجامبرنامههایطرحریزیشدهبهخصوص plug setting |
اندازهگیریعمقنهائیچاهدرهر مرحله تولیدی و از بین بردن موانع به وجود آمده در مسیر لوله تولیدی چاه |
اسیدزدن به سنگ مخزن ، به منظورهای مختلف و همچنین ایجاد شکاف و ترکهای مصنوعی در لایه تولیدی برای بالا بردن قدرت تولید چاه |
بررسی قابلیت نفوذپذیری لایه تولیدی چاه . |
کشتن چاه که در حقیقت به صفررساندن (منظور صفر مطلق نیست) فشار سرچاه می باشد این عمل بهعللمختلف وبه منظور انجام هدف های متفاوت صورت می پذیرد . |
نمونه برداری از سیال تولید شده از چاه که ممکن است از سرچاه و یا از داخل چاه جمع آوری شود بدین ترتیب به کمک این نمونه ها در آزمایشگاه بسیاری از مجهولات راجع به سیال مزبور روشن خواهد شد . |
بررسی وضع لوله های داخلی چاه از نظر فرسودگی و اندازه گیری قطر داخلی آن در موارد لازم ، که توسط وسایل مخصوصی انجام می گیرد. |
آزمایش کامل چاه همراه با نمودار برداری و به کمک تفکیک کننده سیار سرچاهی . |
مواظبت از لوله های داخلی چاه و همچنین وسایل سرچاه از لحاظ خورندگی و فرسودگی سریع با استفاده از مواد بازدارنده مخصوص جهت اهداف مذکور . |
به طور کلی شناخت وسایل و طرز عملکرد تمامی ابزار موجود سرچاه و به خصوص شیرهای ایمنی سرچاه و داخل چاه |
مشخص کردن سطح تماس گازونفت و آب در داخل چاه و مخزن نفتی |
وظایف مربوط به انجام کارهای محوله در واحد بهره برداری و در مسیر جریان نفت و یا گاز از چاه به قرار زیر است |
شناخت کامل دستگاهها و وسایل و ابزار دقیق موجود در یک واحد بهره برداری و همچنین نحوه عملکرد هر یک به طور نسبی اعم از پمپها ، توربینها ، کمپرسورها ، تفکیک کننده ها ، ابزار دقیق ، شیرها و غیره |
اندازه گیری ظرفیت تفکیک کننده ها |
محاسبه ظرفیت و همچنین اندازه گیری نسبت گاز به نفت تولیدی چاه |
بررسیوسایلموجوددرمسیرتولید چاه و برطرفکردن موانع به منظور بازدهی بهتر چاه . |
آزمایش از پمپها و کمپرسورها به منظور دریافت قدرت و ظرفیت آنها . |
شناخت کارخانه های نمک زدائی و نحوه استفاده از آنها |
وظایففنیکهمربوطبهطراحیوسایلوانجاممحاسباتلازمرویاطلاعاتجمعآوریشدهازچاهازواحدبهرهبرداریاست . |
محاسبات مربوط به مقدار نفت ویاگاز و میزان جریان آنها در لوله ها و ظروف متفاوت . |
طراحی ومحاسبه اندازه کاهنده جریان سیالات . |
طرح ریزی و محاسبات مربوط به اسیدزدن و یا ایجاد شکاف مصنوعی در سنگ مخزن . |
فن محاسبه و بررسی افزایش و یا افت فشار مخزن در اثر بستن و یا تولید از چاه به منظور مطالعه وضع آن و طرح اقدام لازم . |
محاسبات مربوط به جریان و روان بودن سیالات مختلف در حالتهای یک فازودوفاز |
طراحی و طرز استفاده ار لوله ها اعم از اینکه هر نوع سیالی در آنها روان باشد . |
طراحی واحد بهره برداری و چند راهه ها و مجموعه انشعابات در مصارف مربوطه . |
انتخاب صحیح طرز جریان سیالات |
طرح و انتخاب مناسب انواع شیرها |
مطالعات مربوط به پمپها . محل احتیاج آنها و محاسبه ظرفیت آنها . |
مطالعه در رفع نواقص و بررسی بازدهی وسایل لازم برای بهره بردای |
محاسبات مربوط به انواع طرق بهره برداری از چاهها نظیر گازرانی و یا راه اندازی به وسیله گازوغیره . |
برنامه ریزی و انتخاب مواد زنگ زدائی کننده . |
برنامه ریزی و محاسبات مربوط به آزمایش اولیه چاههای اکتشافی با کمک تفکیک کننده سیار سرچاهی |
بررسی ها و محاسبات روی نمودارهای مختلف تهیه شده از چاهها . |
مطالعه بر روی پیشرفت مخروطی سیالات مخزن نفتی و انتخاب بهترین دبی تولیدی برای چاه . |
پیش بینی دبی تولیدی چاهها در سالهای آینده . |
رسم فنی |
کاربرد ماشین های محاسبه الکترونیکی |
جریانهای یک فاز و دو فاز در حرکتهای عمودی و افقی |
کاربرد مدلهای مربوط به وسایل بهره برداری |
مدلهای مربوط به فشار کاهی |
محاسبات مربوط به دستگاههای اندازه گیری و کاهنده های دبی گاز و نفت |
تئوریهای مقدماتی روی مدلهای مختلف مخازن زیرزمینی |
گزارش نویسی فنی |
به طور کلی یک مهندس بهره برداری پس از اتمام و به نتیجه رساندن یک برنامه می بایست اعمال انجام شده و نتایج حاصله را بنحوی که مورد استفاده سایر بخش های مربوطه باشد ، گزارش کند . بدیهی است این گزارش در مرحله نخست مشخص کننده هدف و علت انجام آن پروژه خواهد بود . سپس حاوی کلیه اطلاعات موجود وجمع آوری شده می بایست . محاسبات انجام شده تا حد لازم در آن گنجانیده شده است . و در آخر حاصل نتایج و احیاناً پیشنهادات و دستور کار نیز ذکر گردیده است . علاوه بر گزارش مربوط به هر کار ، شمه ای از وظایف گزارش نویسی مهندسی بهره برداری به قرار زیر است : |
گزارش مربوط به احتیاج وسایل مورد لزوم در بهره برداری که هر سه ماه یکبار تهیه می گردد . |
درخواست کشیدن لوله ها و تعبیه وسایل مربوطه |
تهیه فرم مخصوص درخواست وسایل مورد احتیاج برای یک پروژه بخصوص . |
درخواست تعمیر چاهها |
تهیه گزارش ماهیانه |